człowiek

człowiek I {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mos IIa, W. człowieku || człowiekecze; lm M. ludzie, DB. ludzi, C. ludziom, N. ludźmi, Mc. ludziach {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'gatunek ssaków z rodziny człowiekowatych; istota ludzka, jednostka rozumna mająca świadomość własnej osobowości, zdolna do tworzenia kultury, odznaczająca się najwyższym rozwojem psychicznym i społecznym, posługująca się mową{{/stl_7}}{{stl_7}} symboliczną': {{/stl_7}}{{stl_10}}Człowiek mądry, głupi. Człowiek rozumny. Być wartościowym człowiekiem. Człowiekiem jestem. Ślady człowieka pierwotnego. Oto człowiek! Wyjątkowo naiwny człowiek. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'osoba mądra, szlachetna odznaczająca się wybitnymi, najlepszymi cechami; jednostka etyczna, wartościowa': {{/stl_7}}{{stl_10}}Być prawdziwym człowiekiem. Musisz zachowywać się jak człowiek. Człowiek – to brzmi dumnie. Człowiek miarą wszechrzeczy. Dostojeństwo człowieka. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'dorosła istota ludzka, osoba ukształtowana i dojrzała': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wyrosnąć z dziecka na człowieka. Człowiek w pełni sił. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'osoba wynajęta do pracy, pozostająca na usługach, pracownik, robotnik (dawniej sługa i poddany) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przyszedł człowiek z wiadomością. Wynajęliśmy, zatrudniliśmy człowieka do pracy. Ludzie z firmy się tym zajmą. Człowiek dziedzica. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'mężczyzna': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przyszedł jakiś człowiek. Co się stanie z tym człowiekiem? {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}człowiek II {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mos IIa, W. -u || człowiekecze, blm {{/stl_8}}{{stl_7}}'osoba mówiąca (ja) lub każdy, bliżej nieokreślony osobnik (ktoś, ktokolwiek) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przychodzi człowiek do domu z roboty, a ty się nawet nie uśmiechniesz. Przecież człowiek ma prawo trochę odpocząć? Nie doczeka się człowiek wdzięczności od dzieci. No powiedz, kiedy ma człowiek znaleźć czas na to. Człowiek się kładzie{{/stl_10}}{{stl_10}} spać i nie wie, czy jutro wstanie. Co człowiekowi pisane, to go nie minie.{{/stl_10}}{{stl_18}}ZOB. {{/stl_18}}{{stl_10}}będą {{/stl_10}}{{stl_8}}{z kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}ludzie; bywać między ludźmi [w świecie]; jak człowiek; mały człowiek; nasz człowiek; nie tknęła {{/stl_7}}{{stl_8}}{czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}stopa ludzka [człowieka]; przy ludziach; strzęp ludzki [człowieka]; wiara w człowieka; wielki człowiek; wyjść na człowieka [na ludzi]; zamknąć się przed ludźmi; zrobić {{/stl_7}}{{stl_8}}{z kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}człowieka {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_8}}{czyjś} {{/stl_8}}człowiek {{/stl_13}}{{stl_7}}'człowiek blisko powiązany z kimś, któremu ktoś ufa, osoba z tego samego środowiska co ktoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie ruszaj go, to swój (nasz) człowiek. Kowalski to człowiek szefa. {{/stl_10}}